Giáo sư, Tiến sĩ, Nhà giáo nhân dân, Anh hùng lao động Võ Tòng Xuân là một nhà khoa học thuộc lĩnh vực nông nghiệp. Ông là người thầy lớn trong công tác đào tạo lực lượng khoa học cho đất nước trong nhiều thập niên qua và là “cha” của nhiều giống lúa ngon của vựa lúa Đồng bằng sông Cửu Long.

Năm 1961, ông nhận được học bổng du học tại trường Đại học Nông nghiệp Philippines ở Los Banos và là một du học sinh xuất sắc trong học tập.

Năm 1966, ông tốt nghiệp đại học với bằng cử nhân Hóa nông và được nhận làm Nghiên cứu sinh tại Viện Nghiên cứu Lúa quốc tế (IRRI).

Năm 1971, giữa lúc sự nghiệp đang thăng tiến tại Viện Lúa quốc tế (IRRI), ông về Việt Nam với mong muốn đào tạo đội ngũ kỹ sư nông nghiệp cho quê nhà theo lời mời của Viện trưởng Viện Đại học Cần Thơ.

Cần Thơ thời đó tuy là trung tâm của đồng bằng nhưng cũng có ít người giỏi về làm giáo sư đại học. Một mình ông giảng dạy 07 môn và hướng dẫn luận văn tốt nghiệp. Riêng chỉ hai năm 1972 - 1974 đã hướng dẫn được 25 sinh viên làm luận văn tốt nghiệp. Lúc đó trong nước không có người làm ngành này, chỉ có một mình ông làm theo ý mình. 

Cuối năm 1974, ông sang Nhật bảo vệ luận án tiến sĩ. Sau khi miền Nam giải phóng, có một Tiến sĩ Võ Tòng Xuân trở về từ Nhật Bản mang những kiến thức đã học ở nước ngoài về phục vụ cho sự nghiệp phát triển nông nghiệp Việt Nam. 

Ông là một nhà sư phạm tài năng, nhiều tâm huyết với ngành, luôn trăn trở tìm ra những giải pháp tích cực để phát triển giáo dục, nâng cao dân trí. Ông đã biên soạn nhiều giáo trình, sách, tài liệu tham khảo có giá trị phục vụ cho sản xuất nông nghiệp không những trong nước mà còn cho quốc tế. 

Cụ thể, từ 1980 - 1992: Nghiên cứu sử dụng đất phèn Đồng bằng sông Cửu Long; nghiên cứu cây lúa cao sản; nghiên cứu hệ thống canh tác chuyển đổi cơ cấu nông nghiệp từ năm 1990. 

Khi đến tuổi nghỉ hưu, ông trở thành Hiệu trưởng của ngôi trường Đại học đầu tiên trên quê hương An Giang. Năm 2003, ông là tác giả hai quyển sách, đồng tác giả một tác phẩm khác, chủ biên ba công trình, nhiều báo cáo khoa học; hướng dẫn công trình tốt nghiệp cho trên 150 kỹ sư nông nghiệp, 03 tiến sĩ nông học, 05 phó tiến sĩ và 12 thạc sĩ. Đặc biệt những năm 1980 - 1985, ông đưa ra giống lúa IR36, MTL30 phổ biến nhất ở các tỉnh miền Tây.

Không chỉ nổi tiếng trong nước mà các công trình nghiên cứu của ông còn mang lại nhiều lợi ích cho các nước nghèo ở Châu Phi. Năm 2007, ông đã cùng cộng sự mang 60 giống lúa cao sản của đồng bằng sông Cửu Long sang Sierra Leone, Nigeria và Ghana giúp trồng thử nghiệm và phát triển thành công ở đây.

Phó Tổng thống Sierra Leone - Solomon Berewa - nói rằng: Nếu Việt Nam giúp Sierra Leone thử nghiệm và tổ chức sản xuất lương thực theo kỹ thuật của đồng bằng sông Cửu Long thì không những nông dân Sierra Leone được no ấm mà Việt Nam còn có thể cùng Sierra Leone xuất khẩu gạo trực tiếp từ cảng Freetown của Sierra Leone đến các nước Tây Phi. 

Ông Xuân đã đạt được rất nhiều các giải thưởng, trong đó có:

- Bằng tưởng lệ của Thủ tướng Canada (1995) về “Phụng sự và đóng góp vào khoa học thế giới;

- Bằng khen của Bộ Ngoại giao Nhật Bản 2019; GS.TS. NGND.AHLĐ Võ Tòng Xuân là một trong 16 cá nhân của Việt Nam được Bộ Ngoại giao Nhật Bản tuyên dương và trao tặng Bằng khen trong năm 2019.